Meriç Elektrik İnşaat Taahhüt San. Tic. Ltd. Şti

Aydınlatma Terimleri

Işık: Dalga teorisine göre ışık, elektromanyetik ışınlanma(radyasyon) enerjisinin gözle görülebilen bir şeklidir. Belli bir yayılma hızına, frekansa ve dalga boyuna sahiptir. İnsanoğlu bu elektromanyetik dalgaların sadece dalga boyu 380 nm ile 780 nm arasında değişen ve renk olarak tanımlanan kısmını görebilir.

Renk: Farklı dalga boylarındaki ışınların insan beyninde yaptığı çağrışımlardır. Bir ışık demetinin rengini tayfsal özellikleri belirler.

Ultraviyole	100 – 380 nm
Mor	380 – 436 nm
Mavi	436 – 495 nm
Yeşil	495 – 566 nm
Sarı	566 – 589 nm
Turuncu	589 – 627 nm
Kırmızı	627 – 780 nm
Kızılötesi	780 – 10.000 nm

Tablo 1 : Renklerin spektrumdaki dalga boyları

Görme: Göze giren ışığın doğurduğu duyumsal izlerle, dış çevredeki ayrıntıların algılanması olarak tanımlanır. Diğer bir deyişle görme, ışığın nesnelerden geçerken yada yüzeylerinden yansırken uğradığı nicel yada nitel değişiklerle göze gelmesi sonucu algılanmasıdır.

Uzay açı: içerisinden belirli bir ışık akısı geçen koni veya piramit şeklindeki uzay parçasına uzay açı denir ve ile gösterilir. 1m²’lik düzlemi gören uzay açının değeri 1 steradyan olarak tanımlanır.

Işık akısı: Bir ışık kaynağından ışıyan akının göze etkiyen kısmına ışık akısı denir ve ile gösterilir. Birimi lümendir ve ışınımın parlaklık duyusu uyandırma yeteneğini temsil eder. Toplam ışık akısı ise bir kaynaktan çıkan ve uzayın muhtelif kısımlarına yayılan ışık akılarının toplamı olarak tanımlanır.

Işık miktarı: Belli bir etki süresi için bir kaynaktan çıkan toplam ışık akısı olarak tanımlanır ve Q ile gösterilir. Birimi lümen saniye veya lümen saattir.

Işık şiddeti: Noktasal bir ışık kaynağının herhangi bir doğrultusundaki ışık şiddeti, bu doğrultuyu içine alan uzay açısından çıkan ışık akısının, uzay açıya bölümü olarak tanımlanır. Birimi Candela’dır ve ‘cd’ ile gösterilir. 1 lümenlik ışık akısının 1 steradyanlık uzay açısından çıkması durumunda ışık şiddeti 1 cd olur.

Aydınlık düzeyi: Birim yüzeye düşen toplam ışık akısı o yüzeyin aydınlık düzeyi olarak tanımlanır ve E ile gösterilir. Birimi lüx’tür.

Parıltı: Bir doğrultusundaki parıltı o doğrultudan görünen birim yüzeyden çıkan ışık şiddetidir ve L ile gösterilir. Birimi nesneler için nit, ışık kaynakları için stilb’tir.

Fotoğrafik uyarma: Fotoğrafçılıkta çok kullanılan bu kavram aydınlık düzeyi ve bunun etki süresi ile orantılıdır ve U ile gösterilir. Birimi lüx saniye’dir.

Fotometrik ışıntı: Işık yayan bir yüzeyin ışık akısı yoğunluğudur ve R ile gösterilir. Birimi phot’tur. Tanımı aydınlık düzeyine benzer fakat, fotometrik ışıntı aktif, aydınlık düzeyi ise pasif bir büyüklüktür.

Fotometrik Yasalar

Kosinüs Yasası: Paralel ışınlardan oluşan ışık demetine maruz kalan bir S yüzeyinin aydınlık şiddeti ışık akısının yüzeye geliş açısı olan değerine bağlı olarak değişir. Işık akısı sabit kabul edilirse yüzeydeki aydınlık şiddetinin değişimi tamamen ışık akısı ile yüzey arasındaki açıya bağlı olacaktır. Yani, ışık akısı yüzeye ne kadar dik gelirse yüzeyin aydınlık şiddeti o kadar yüksek olacaktır. Işık kaynaklarının verimli kullanılması konusunda ışık kaynağından çıkan ışığın yüzeye geliş açısı önemli rol oynamaktadır.

Uzaklıkların Karesi İle Ters Orantı Yasası: Işık kaynağını noktasal olarak düşünürsek, kaynaktan herhangi bir doğrultusuna dik düzlemlerdeki aydınlık şiddetleri, düzlemlerin kaynağa olan uzaklıklarının karesiyle ters orantılıdır. Herhangi bir ışık kaynağından belli bir uzaklıkta bulunan yatay düzlemin aydınlık şiddeti, düzlemin kaynağa olan uzaklığına ve ışık akısının yüzeye geliş açısına bağlıdır.

Lambert Yasası: Lambert yasasına göre, her doğrultudaki parıltısı sabit olan yüzeye ışık yayan yüzey veya ideal dağıtıcı yüzey denir. Bir yüzey Lambert Yasasına göre ışık yayıyorsa mattır.

Talbot Yasası: Bir ışık kaynağının parıltısı periyodik olarak değişir ve bu değişme göze sabit bir parıltı kaynağı gibi gözükürse kaynağın bu titreme frekansına kritik titreme frekansı denir. Bir ışık uyarımının kritik titreme frekansına eriştikten sonra sürekliymiş gibi görünmesi ilk defa Talbot tarafından bulunmuştur. Bu yasa fotometride daha çok ışığı zayıflatma yasası olarak kullanılır.

IP Koruma Sınıfı

IP SINIFLANDIRMASI (Interrior Protection Classification)
Birinci Karakteristik Rakam	Koruma Derecesi
Birinci Karakteristik Rakam	Kısa Açıklama	Mahfaza dışında kalacak cisimlere ait özel bilgi
0	Korumalı olmayan	Özel koruma tedbiri yok
1	50 mm`den büyük katı cisimlere karşı korumalı	El gibi geniş yüzeyli bir organ [bilerek girişlere karşı korumasız] Çapı 50`yi aşan katı cisimler
2	12 mm`den büyük katı cisimlere karşı korumalı	Uzunlugu 80 mm`yi geçmeyen parmak veya benzeri cisimler Çapı 12 mm`yi aşan katı cisimler
3	2,5 mm`den büyük katı cisimlere karşı korumalı	Çapı veya kalınlığı 2,5 mm``den büyük alet, tel ve benzeri Çapı 2,5 mm`yi aşan cisimler
4	1 mm`den büyük katı cisimlere karşı korumalı	Kalınlığı 1 mm`den büyük tel veya şeritler Çapı 1 mm`yi aşan katı cisimler
5	Toza karşı korumalı	Toz girişi tamamen önlenmiş değildir;ancak cihazın istenen yeterlikte çalışmasını aksatacak miktarda değildir.
6	Toz Geçirmez	Hiçbir toz girişi yoktur

İkinci Karakteristik Rakam	Koruma Derecesi
İkinci Karakteristik Rakam	Kısa Açıklama	Mahfaza dışında kalacak cisimlere ait özel bilgi
0	Korumalı olmayan	Özel koruma tedbiri yok
1	Damlayan suya karşı korumalı	Damlayan suyun (düşey olarak gelen damlalar) hiçbir zararlı etkisi olmamalıdır.
2	15`ye kadar eğik durumlarda damlayan suya karşı korumalı	Mahfazanın normal konumunda 15° ye kadar her hangi bir açıda eğik durumda iken düşey olarak damlayan su hiçbir zararlı ekti yapmamalıdır.
3	Püsküren suya karşı korumalı	Düşeyden °ye kadar her hangi bir açıda püskürme şeklinde düşen su hiçbir zararlı vetki yapmamalıdır.
4	Sıçrayan suya karşı korumalı	Her hangi bir yönden mahfaza üzerine sıçrayan su hiçbir zararlı etki yapmamalıdır.
5	Su fışkırmalarına karşı korumalı	Her hangi bir yönden mahfaza üzerine ağızlıklı hortumla fışkırtılan su hiçbir zararlı etki yapmamalıdır.
6	Şiddetli deniz etkisine karşı korumalı	Şiddetli deniz suyu veya kuvvetli fışkıran su mahfaza içine zarar verecek miktarda girmemelidir.
7	Daldırma etkisine karşı korumalı	Belli basınç şartlarında ve süresinde mahfaza içine daldırıldığında zararlı miktarda su girişi mümkün olmamalıdır.
8	Su altı etkisine karşı korumalı	İmalatçı tarafından belirtilen şartlarda cihaz sürekli su altında tutulmaya uygundur. NOT - Normal olarak bu ifade cihazın hermetik olarak sızdırmazlığını belirtir.ancak bazı cihaz tipleri için suyun girebildiğini fakat yanlızca böyle bir durumda hiçbir zararlı etkisinin bulunmadığını anlamındadır

Meriç Elektrik & Mühendislik